Σε μία συνέντευξη με όλα τα πρόσφατα επιστημονικά δεδομένα, η γυναικολόγος Ιωάννα Τσιαούση, εξειδικευμένη στα Θέματα Γυναικείας και Σεξουαλικής Υγείας που προκύπτουν από την εμμηνόπαυση μιλάει στον δημοσιογράφο Γιάννη Δεβετζόγλου και εξηγεί ακριβώς τι μπορεί να προλάβει μία γυναίκα από τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης, πότε ακριβώς θα πρέπει να το συζητήσει με τον γιατρό της και ποιες λύσεις υπάρχουν.
Εμμηνόπαυση και συμπτώματα: Η γυναίκα πρέπει να το πει στον γιατρό ή ο γιατρός στη γυναίκα;
Σε μία συνέντευξη με όλα τα πρόσφατα επιστημονικά δεδομένα, η γυναικολόγος Ιωάννα Τσιαούση, εξειδικευμένη στα Θέματα Γυναικείας και Σεξουαλικής Υγείας που προκύπτουν από την εμμηνόπαυση μιλάει στον δημοσιογράφο Γιάννη Δεβετζόγλου και εξηγεί ακριβώς τι μπορεί να προλάβει μία γυναίκες από τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης, πότε ακριβώς θα πρέπει να το συζητήσει με τον γιατρό της και ποιες λύσεις υπάρχουν.
Κυρία Τσιαούση, τι είναι τελικά η εμμηνόπαυση, η φάση που ξεκινά να σταματά η περίοδος, η στιγμή της ζωής που αρχίζουν να μειώνονται οι γυναικείες ορμόνες ή κάτι άλλο;
Στην ιατρική επιστήμη η εμμηνόπαυση ορίζεται ως μία σημαντική φάση της ζωής της γυναίκας. Κάποιοι το αντιμετωπίζουν ως νόσημα. Στην πραγματικότητα όμως είναι μία πρόκληση για τη γυναίκα για τρεις λόγους.
Ο πρώτος είναι ότι αφορά όλες τις γυναίκες, καθώς όλες οι γυναίκες θα περάσουν από τη φάση της εμμηνόπαυσης δεδομένου ότι ο μέσος όρος ζωής των γυναικών έχει αυξηθεί αρκετά και τα τελευταία χρόνια έχει φτάσει στα 83 έτη.
Ο δεύτερος είναι ότι για την σύγχρονη γυναίκα η εμμηνόπαυση έρχεται ΝΩΡΙΣ !!!!Αυτό δεν σημαίνει ότι έχει μετακινηθεί η ηλικία εμφάνισης της εμμηνόπαυσης αλλά ότι η γυναίκα έχοντας μετακινήσει τα θέματα γονιμοποίησης σε πιο μεγάλη ηλικία πιέζεται σημαντικά. Σκεφτείτε μία γυναίκα που γίνεται μάνα στα 44 και σε 4 χρόνια μπαίνει στην εμμηνόπαυση.
Ο τρίτος λόγος είναι ότι οι απαιτήσεις της σύγχρονης κοινωνίας θέλουν την γυναίκα ενεργή σε όλους τους ρόλους της -εργασία -καριέρα -οικογένεια για πάρα πολλά χρόνια από την έλευση της εμμηνόπαυσης, που σημαίνει ότι της δημιουργείται μία ακόμη μεγαλύτερη πρόκληση να ανταπεξέλθει.
Γιατί είναι τόσο σημαντική φάση της ζωής η εμμηνόπαυση;
Η Εμμηνόπαυση είναι μία κατάσταση που συνοδεύεται καταρχήν από την ανάπτυξη αγγειοκινητικών διαταραχών που επιδρούν σημαντικά στην Ποιότητα Υγείας. Επιπρόσθετα δημιουργούνται μία σειρά από νέες παθολογικές καταστάσεις τα οποία απαιτούν Ιατρική παρακολούθηση, επιπρόσθετο διαγνωστικό έλεγχο και πιθανά και φαρμακευτική παρέμβαση. Όλα αυτά απαιτούν μία επιπρόσθετη προσπάθεια για να διατηρήσουν την Γυναικεία τους υγεία.
Εκτός από το Ιατρικό κομμάτι η εμμηνόπαυση απαιτεί να γίνουν και άλλες αλλαγές που αφορούν την Διατροφή την άσκηση και την δραστηριότητα της.
Για όλους αυτούς τους λόγους η γυναίκα πρέπει να είναι ενημερωμένη εκπαιδευμένη και γεμάτη λύσεις και όπλα για να αντεπεξέλθει σε αυτή την πρόκληση Υγείας.
Πώς θα καταλάβει μία γυναίκα πριν μπει σε αυτή τη φάση, ότι εισέρχεται;
Το πρόβλημα το αναγνωρίζεις από την εμφάνιση διαταραχών της περιόδου Δηλαδή όταν μπαίνει η γυναίκα στην προ κλιμακτηριακή φάση.
Τις περισσότερες φορές εκδηλώνονται νευροφυτικές διαταραχές, δηλαδή αγγειοκινητικές διαταραχές. Τα συμπτώματα είναι οι εξάψεις οι εφιδρώσεις, η αϋπνία, η αυξημένη νευρικότητα, οι διαταραχές της ψυχικής σφαίρας κ.ά. που όσο περνάει ο καιρός, βελτιώνονται. Δηλαδή είναι μία φάση με συμπτώματα τα οποία υποχωρούν σιγά σιγά.
Αφού υποχωρούν τα συμπτώματα, γιατί θα πρέπει να δώσει τόσο μεγάλη σημασία;
Τα συμπτώματα αυτά πρέπει να αξιολογηθούν ως προειδοποιητικό σήμα, με σκοπό να συμβουλευτεί την γυναικολόγο της και να προετοιμαστεί αναλόγως για τα πραγματικά Ιατρικά θέματα που κάνουν δειλά δειλά την εμφάνισή τους .Πρόκειται μάλιστα για καταστάσεις Υγείας που θα επιεδεινώνονται στον χρόνο
Άρα, η γυναίκα όταν ξεκινάει να αντιμετωπίζει αυτά τα προβλήματα, δεν ξέρει πόσο σοβαρά θα είναι αυτά που θα ακολουθήσουν. Και αν δεν ενημερωθεί, δεν το συζητήσει με την γιατρό της, αυτά θα επιδεινώνονται και δεν θα μπορούν να αντιστραφούν εύκολα. Αρα, το κλειδί είναι ο γιατρός όχι απλώς να γνωρίζει, αλλά και να ενημερώσει εγκαίρως τη γυναίκα.
Δεν δίνουν όλοι οι γυναικολόγοι τον χρόνο που απαιτείται στις γυναίκες;
Δυστυχώς όχι. Η επαφή και η επικοινωνία με τον γιατρό, θα πρέπει να περιλαμβάνει και την εκπαίδευσή της γυναίκας για αναγνώριση των συμπτωμάτων και πιθανών ιατρικών προβλημάτων . Και ακολούθως να συζητηθούν μεταξύ τους οι λύσεις που υπάρχουν και να λάβει τα μέτρα της έγκαιρα.
Αρα μιλάμε για ένα βασικό τύπο πρόληψης, για μία συστάδα συμπτωμάτων που δεν ορίζεται ως νόσημα, αλλά θα πρέπει να αντιμετωπιστεί προληπτικά
Τι ποσοστό των γυναικών θα αντιμετωπίσει τέτοια θέματα;
Ως αναφορά το μέγεθος του προβλήματος οι μελέτες δείχνουν ότι το 50% των γυναικών που βρίσκονται στην εμμηνόπαυση, θα αντιμετωπίσουν προβλήματα από το γεννητικό και ουροποιητικό ΄σύστημα
Πόσο σημαντική είναι η αλλαγή του όρου κολπική ατροφία;
Τώρα έθιξες ένα σημαντικό θέμα, το οποίο μάλιστα περνάει και από τα δικά σου μονοπάτια… της επικοινωνίας.
Το 2013 οι Διεθνείς επιστημονικές εταιρείες που ασχολούνται με την εμμηνόπαυση, αποφάσισαν ότι οι λέξεις και οι όροι που χρησιμοποιούνται σήμερα δεν είναι πλέον κατάλληλοι για να μπορέσουν από την μία να περιγράψουν το πρόβλημα και από την άλλη να διευκολύνουν την επικοινωνία με την γυναίκα ασθενή.
Η κολπική ατροφία ή ξηρότητα, είναι ένας όρος που έχει αρνητική χροιά. Η αλλαγή του όρου έχει συμβεί και άλλες φορές στην ιατρική. Για παράδειγμα, η στυτική δυσλειτουργία για τον άνδρα, πριν οριστεί έτσι, λεγόταν ανικανότητα ή ανεπάρκεια στύσης. Αυτό δεν βοηθούσε να συζητηθεί, διότι ήταν πολύ αρνητικό. Από τη στιγμή που άλλαξε η ονομασία, όλα άλλαξαν.
Κάτι τέτοιο επιχειρείται τώρα με τον όρο « σύνδρομο της εμμηνόπαυσης» και τις γυναίκες και περιλαμβάνει τρία βασικά κεφάλαια.
Ποια είναι αυτά και για ποια συμπτώματα θα πρέπει να είναι προετοιμασμένες οι γυναίκες;
Το πρώτο είναι ότι υπάρχουν σημάδια κολπικής ατροφίας και ξηρότητας που εμφανίζονται από το γενετικό σύστημα και οδηγούν σε επώδυνες επαφές το 50% των γυναικών. Αυτό με τη σειρά του θα οδηγήσει σε αποφυγή επαφών και τελικά σεξουαλικό πρόβλημα στη γυναίκα και τη σχέση.
Το δεύτερο κεφάλαιο είναι τα σεξουαλικά προβλήματα που το συνοδεύουν.
Και το τρίτο, είναι ότι αυτό το σύνδρομο προκαλεί προβλήματα από το ουροποιητικό σύστημα, όπου και εκεί υπάρχει ατροφία, καθώς έχουμε δυσουρία, νυχτερινή διούρηση, και υποτροπιάζουσες ουρολοιμώξεις. Όλα αυτά είναι το σύνδρομο της εμμηνόπαυσης.
Δηλαδή τι ποσοστό των γυναικών δεν γνωρίζει το πρόβλημα;
Όπως είπαμε, είναι δεδομένο ότι το 50% των γυναικών που βρίσκονται στην εμμηνόπαυση θα αναπτύξουν αυτό το σύνδρομο. Παρόλα αυτά, οι μισές από αυτές από αυτές δεν λαμβάνουν ποτέ θεραπεία για το σύνδρομο.
Επιπλέον, το 50% δεν ενημερώνεται ποτέ από τον γυναικολόγο τους, και ως εκ τούτου δεν γνωρίζουν ότι υπάρχουν λύσεις.
Και έτσι, προκαλείται ένα νέο θέμα, καθώς κάποιες γυναίκες θεωρούν φυσιολογικό να μπαίνουν στην εμμηνόπαυση και να έχουν συμπτώματα.
Δεν το αναφέρουν, όμως, οι ίδιες στον γιατρό τους;
Όχι, δεν ανοίγουν από μόνες τους τη συζήτηση, δεν μαθαίνουν ότι υπάρχουν λύσεις και ο γιατρός δεν «πιάνει» το πρόβλημα. Υπάρχουν και οι περιπτώσεις που ο γιατρός δεν ανοίγει καθόλου το θέμα.
Γι’ αυτό και πρέπει να μιλήσουμε στις γυναίκες να τις ενημερώσουμε, αλλά κυρίως να τις ενδυναμώσουμε .
Δηλαδή υπάρχουν γιατροί που δεν γνωρίζουν και απλώς δεν το συζητάνε;
Είναι πολύπλοκη η απάντηση, και ίσως έχει να κάνει και με το γεγονός ότι οι άνδρες Γυναικολόγοι διστάζουν περισσότερο να ανοίξουν τέτοια θέματα μ ε τις ασθενείς τους
Είναι όμως πολύ σημαντικό αν σκεφτούμε και πάλι ότι ο μέσος όρος ζωής έχει πάει στα 82, τότε θα πρέπει μία γυναίκα να ζήσει καλά τα επόμενα 35 με 40 χρόνια, διότι όλο αυτό επηρεάζει αρνητικά το Επίπεδο της Υγείας της .
Άρα πέρα από τη μαστογραφία, το τεστ ΠΑΠ και άλλες προληπτικές εξετάσεις, η γυναίκα θα πρέπει να έχει το μυαλό της και άλλες προκλήσεις της Γυναικείας Υγείας της όπως είναι η εμμηνόπαυση.
Αν μία γυναίκα ανοίξει το θέμα στον γιατρό της και της απαντήσει ότι αυτά είναι φυσιολογικά και θα τα περάσεις, τι θα πρέπει να κάνει;
Αν το πρόβλημα δεν τεθεί στη σωστή του βάση τότε παραμένει αδιάγνωστο και φυσικά δεν αντιμετωπίζεται. Υπάρχει ένας οδηγός για γιατρούς που αναφέρει ότι αν μέσα στα πρώτα πέντε λεπτά δεν αναφέρει κάτι η γυναίκα γι’ αυτά τα θέματα, τότε θα πρέπει ο γιατρός να ανοίξει τη συζήτηση και να την ενημερώσει. Όλοι οι γιατροί πρέπει να το γνωρίζουν και να το εφαρμόζουν στην κλινική πράξη.
Αυτό αφορά όλες τις γυναίκες;
Γενικά ναι, αλλά περισσότερο θα πρέπει να απασχολεί αυτές που τα συμπτώματα που εμφανίζουν συνοδεύονται και από σημαντική δυσφορία.
Που οφείλεται το ουρογεννητικό σύνδρομο εμμηνόπαυσης;
Στη μείωση των οιστρογόνων, που είναι αποτέλεσμα της εμμηνόπαυσης και στη μείωση των ανδρογόνων, που είναι αποτέλεσμα της ηλικίας, αφού όσο μεγαλώνουμε, τόσο μειώνονται. Η γυναίκα στα 60 της έχει τα μισά επίπεδα τεστοστερόνης (ανδρογόνο) που είχε στα 40 και στα 40, τα μισά που είχε στα 20.
Τι θα πρέπει να ξέρει ότι θα κάνει ο γιατρός της;
Εκτός του ότι θα πρέπει να καταγράψει αναλυτικά τα συμπτώματα, θα πρέπει να γνωρίζει κλινικά σημεία και να διαγνώσει το σύνδρομο, εξαιρώντας άλλες καταστάσεις τις γενετικής περιοχής, όπως είναι ένας λειχήνας, δυστροφία ή καρκίνος στο αιδοίο, Σακχαρώδης Διαβήτης , υποτροπιάζουσες κολπίτιδες κ.λπ. που έχουν παρόμοια εικόνα με το ουρογεννητικό σύνδρομο εμμηνόπαυσης
Πώς λύνεται το πρόβλημα;
Θα πρέπει πρώτα από όλα να αντιμετωπίσουμε τα συμπτώματα. Αυτός είναι ο στόχος μας. Δεν μπορείς να παρέμβεις στην αιτία, διότι πολύ απλά είναι η μείωση των οιστρογόνων και δεν μπορούμε να δίνουμε υποκατάσταση για μεγάλο χρονικό διάστημα, διότι ενοχοποιούνται για αύξηση του κινδύνου ανάπτυξης Καρκίνο του μαστού.
Έτσι, αναφερόμαστε πάντα σε δύο τύπου θεραπείες. Στις τοπικές αγωγές που Αφορούν τοπικά σκευάσματα που περιέχουν μικρή ποσότητα οιστρογόνων ή κρέμες με παράγωγα οιστρογόνων, κρέμες με υαλουρονικό οξύ που έχουν πολύ καλά αποτελέσματα, ή κρέμες με ενυδατικούς παράγοντες.
Από εκεί και πέρα, υπάρχουν και συστηματικά φάρμακα που μπορεί να λάβει μια γυναίκα. Ακόμη και ανδρογόνα αν κριθεί από το γιατρό μπορεί να λάβει.
Υπάρχουν τα SERMs (εκλεκτικοί ρυθμιστές φορέων οιστρογόνων) και άλλες λύσεις.
Δεν υπάρχει ένα φάρμακο για να σε θεραπεύσει, υπάρχουν όμως πολλές στοχευμένες λύσεις ανάλογα με το σύμπτωμα για να μειωθεί η δυσφορία, που είναι και ο στόχος μας.
Αυτά θα τα παίρνει εφ’ όρου ζωής και όλα μαζί;
Η θεραπεία γίνεται βήμα βήμα. Ξεκινάς με κάτι απλό, αλλάζεις τα σχήματα, τη δόση κ.λπ. Γενικά είναι κάτι που θα το κάνει για όλη την υπόλοιπη ζωή της και εν αναμονή νέων σκευασμάτων που θα εγκριθούν στο μέλλον και βρίσκονται σε φάσεις κλινικών δοκιμών.
Υπάρχουν μόνο μη επεμβατικές λύσεις με κρέμες κ.λπ. ή και επεμβατικές;
Υπάρχουν και επεμβατικές θεραπείες, που είναι η έγχυση υαλουρονικού οξέος στον πρόδρομο του κόλπου και προκαλεί παραγωγή κολλαγόνου. Επίσης, η έγχυση PRP, δηλαδή πλάσμα από το αίμα της ίδια της γυναίκας, που εγχύεται στον κόλπο .και οι δυο παρεμβάσεις συνοδεύονται από αποτελεσματικότητα η οποία ποικίλλει ανάλογα με το περιστατικό .
Και φυσικά υπάρχουν και οι θεραπείες με laser, οι οποίες όμως είναι αρκετά καινούργιες και δεν γνωρίζουμε ακριβώς πόσο ωφέλιμο είναι ή τι παρενέργειες μπορεί να έχει στο μέλλον. Δεν έχουμε δει ακόμα την ακριβή αποτελεσματικότητά τους.
Αν διακόψει κάποια τα σκευάσματα μετά από πέντε χρόνια, η κατάσταση θα επιδεινωθεί;
Ναι, δυστυχώς αν διακόψει, ειδικά από μόνη της τη θεραπεία, θα δει σύντομα αλλαγές που δεν θα είναι ευχάριστες. Αλλά κάθε περίπτωση είναι μοναδική και γι’ αυτό όπως είπαμε και νωρίτερα, είναι σημαντική η σωστή επικοινωνία και ο χρόνος που της δίνει ο γιατρός της.
Συμπερασματικά ,η σύγχρονη γυναίκα πρέπει να γνωρίζει ότι μπορεί να αξιοποιήσει τις λύσεις που υπάρχουν αρκεί να ενημερωθεί και να εκπαιδευθεί σωστά και έγκαιρα
Ιωάννα Τσιαούση
Η Ιωάννα Τσιαούση είναι μαιευτήρας-γυναικολόγος με εξειδίκευση στην παθολογία τραχήλου, την ανοσοποίηση μέσω εμβολιασμού, καθώς και σε όλες τις παθολογικές καταστάσεις που αφορούν τη γυναίκα, σε όλη τη διαδρομή της ζωής της.
Τα βασικά στάδια των σπουδών της περιλαμβάνουν την αποφοίτηση από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και την απόκτηση του μεταπτυχιακού τίτλου Executive Master in Business Administration (MBA) από το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Οι σπουδές της συνέχισαν στο αντικείμενο της «Γυναικείας Σεξουαλικής Υγείας και Καρκίνος» στο University of Chicago and Memorial Sloan-Kettering Cancer Center και έπειτα στην «Κλινική Σεξολογία» στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.